
Chứng ngạt mũi là vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ. Nghẹt mũi ở trẻ nhỏ thường không nguy hiểm nhưng đôi khi gây khó chịu khiến trẻ thở gấp hoặc thở to, đặc biệt một số trường hợp trẻ bị nghẹt mũi, thường tạo ra các âm thanh ồn ào, đôi khi là khó phân biệt do nghẹt mũi, tức ngực.Đối với một số trường hợp trẻ bị tắc nghẽn ở mũi nếu trẻ vẫn chơi và ăn uống bình thường. Cha mẹ có thể giúp con giảm nghẹt mũi bằng cách sử dụng bóng hút mũi cao su để hút chất nhầy trong mũi ra ngoài. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể sử dụng máy tạo độ ẩm và nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ nhỏ.
Mục lục
Khái niệm tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh
Nghẹt mũi là tình trạng khoang mũi có dịch nhầy ngăn bít khiến khoang mũi bị tắc nghẽn gây cản trở đường di chuyển của không khí trong quá trình hô hấp. Nghẹt mũi có thể không khiến trẻ bị chảy nước mũi, vì dịch nhầy xuất hiện ở sâu bên trong nhưng sẽ khiến trẻ khó thở, quấy khóc, đặc biệt là khi nằm ngủ và ăn uống. Khi bị nghẹt mũi trẻ thường bỏ ăn và đòi bế liên tục.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi có thể xuất hiện một số triệu chứng đi kèm như:
- Ho
- Sốt
- Hắt hơi
- Chảy nước mũi
- Hơi thở nặng
- Ngáy
Việc nhận biết trẻ sơ sinh bị ho nghẹt mũi nhanh rất quan trọng, vì nó sẽ giúp bố mẹ phát hiện sớm những khác thường ở trẻ, từ đó có biện pháp xử lí kịp thời. Dấu hiệu phổ biến ở trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi là sổ mũi, thở khò khè, quấy khóc. Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi rất dễ chuyển thành ho có đờm. Do bé còn quá nhỏ nên không biết khạc đờm ra ngoài dẫn đến tình trạng ho khan, nôn trớ, viêm họng…
Những yếu tố gây ra nghẹt mũi ở trẻ nhỏ
Trẻ nhỏ có thể bị nghẹt mũi nếu hít phải khói thuốc lá, không khí ô nhiễm, vi-rút và các tác nhân kích thích khác. Cơ thể của trẻ sẽ tiết ra nhiều chất nhầy trong mũi và đường thở để bắt giữ và loại bỏ các tác nhân này.
Tiếp xúc với không khí khô và một số điều kiện thời tiết cũng có thể kích thích tiết ra nhiều chất nhầy và gây nghẹt mũi. Trẻ nhỏ dễ bị nghẹt mũi hơn trẻ lớn vì lỗ mũi và đường thở nhỏ và chưa phát triển. Ngoài ra, việc nghẹt mũi có thể xảy ra trong lúc ngủ gây nhiều khó chịu, xem thêm tại: Nghẹt mũi khi ngủ và những điều cần biết
Các nguyên nhân có thể gây nghẹt mũi ở trẻ nhỏ bao gồm:
- Hít thở không khí khô hoặc bị ô nhiễm.
- Do thay đổi thời tiết
- Trẻ bị nhiễm virus, chẳng hạn như bị cảm lạnh
- Vẹo vách ngăn
- Dị ứng với một số thành phần như phấn, mùi hương,…
Chú ý rằng tiếng nghẹt mũi có thể nhầm lẫn với khò khè do tắc nghẽn ở ngực. Tình trạng này thường do các nguyên nhân nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:
- Hen suyễn
- Cúm
- Viêm phổi
- Viêm tiểu phế quản
- Thở nhanh thoáng qua, thường xảy ra ở ngày thứ nhất hoặc thứ hai sau khi sinh
Biểu hiện của bệnh như thế nào?
Ở trẻ nhỏ, tắc nghẽn ở mũi có thể khó phân biệt với tắc nghẽn ở ngực. Lí do là vì trẻ còn nhỏ và các vị trí trên đường thở không quá xa nhau. Nếu trẻ chảy nước mũi và có nhầy nhớt trong mũi thì nhiều khả năng là trẻ thực sự bị nghẹt mũi. Trẻ nhỏ có khi phát ra âm thanh như bị nghẹt mũi, chẳng hạn như khi hít không khí khô, mà không phải đang bị bệnh.
Cần phân biệt với tình trạng tắc nghẽn ở ngực. Tình trạng này thường xuất hiện khi có một bệnh lý hô hấp nào đó. Nếu trẻ vẫn còn chơi giỡn, ăn uống và ngủ tốt, và không có sốt – thì nhiều khả năng là tình trạng chưa nghiêm trọng. Dưới đây là bảng so sánh các triệu chứng giữa 2 bệnh lý trên:
Nghẹt mũi | Tắc nghẽn ở ngực |
Thở ồn ào | Thở nhanh, khò khè |
Ngủ ngáy | Thở mệt |
Gặp khó khăn khi cho ăn | Ho |
Ho | Kén ăn |
Chảy nước mũi, sụt sịt |
Điều trị chứng nghẹt nghẹt mũi
Ba mẹ có thể giúp trẻ giảm nghẹt mũi bằng cách sử dụng bóng hút mũi hay các dụng cụ hút mũi. Đó là các bóng cao su mềm có thể hút nhầy nhớt ra khỏi mũi. Mọi người có thể tìm thấy các bóng hút mũi ở các nhà thuốc hoặc có thể mua online.
Ba mẹ có thể thực hiện các bước sau để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn:
- Tắm cho trẻ bằng nước ấm có thể giúp mũi thở thông hơn và làm cho trẻ ít chú ý đến nghẹt mũi hơn.
- Nhỏ một hay hai giọt nước muối sinh lý vào lỗ mũi của trẻ.
- Cung cấp độ ẩm cho không khí, chẳng hạn như dùng máy tạo ẩm.
- Xoa bóp nhẹ nhàng sống mũi, trán, thái dương và gò má của trẻ.
- Loại bỏ các tác nhân có thể gây dị ứng hay ô nhiễm không khí trong nhà bằng cách hút bụi, hút lông thú sạch sẽ, không hút thuốc lá, tránh đốt nến.
- Dùng dụng cụ hút mũi hút nhẹ nhàng để làm thông mũi, đặc biệt là trước khi ăn.
- Lau sạch nhầy nhớt bằng khăn giấy hay vải khô, mềm.
Ba mẹ không nên tự ý cho trẻ uống thuốc cảm cúm. Nếu tình trạng nghẹt mũi nặng hay có các dấu hiệu nghi ngờ khác thì ba mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ.
Đi khám bác sĩ khi nào?
Phần lớn trường hợp nghẹt mũi ở trẻ nhỏ là nhẹ và sẽ tự hết trong vài ngày. Ba mẹ nên đi tư vấn bác sĩ nếu nghẹt mũi của trẻ là nặng và kéo dài, đặc biệt nếu nó ảnh hưởng đến khả năng hít thở của trẻ.
Cần đi khám bác sĩ ngay nếu trẻ có các dấu hiệu của bệnh lý hô hấp như:
- Nhịp thở nhanh trên 60 lần một phút, ảnh hưởng đến ăn uống và giấc ngủ
- thở nhanh hay khó thở khiến cho trẻ ăn kém.
- Cánh mũi phập phồng, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp khó khăn để hít không khí vào.
- Lồng ngực trẻ bị co kéo khi thở.
- Rên rỉ sau mỗi nhịp thở.
- Màu sắc da tím tái, đặc biệt ở quanh môi hay lỗ mũi.
Nghẹt mũi là thường gặp ở trẻ nhỏ và phần lớn chỉ kéo dài vài ngày. Nếu ba mẹ lo lắng, nghi ngờ về khả năng hít thở của trẻ thì cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay. Bác sĩ có thể chẩn đoán được vấn đề và đưa ra điều trị hợp lý cho trẻ.