
Theo các chuyên gia y tế thì sặc hay hóc dị vật đường thở là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em. Trẻ em với bản tính rất tò mò và có thể dễ dàng cho bất cứ thứ gì vào miệng và nuốt. Các yếu tố nguy cơ gây hóc dị vât ở trẻ như đồng xu, cúc áo, thạch… luôn ở xung quanh chúng ta, vì vậy nắm vững “nguyên tắc vàng” trong xử lý đối với trường hợp bị hóc ở trẻ em chính là cách bảo vệ an toàn cho trẻ. Để hiểu rõ nguyên tắc vàng xử lý hóc dị vật ở trẻ nhỏ mời các bạn cũng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Những nguy cơ khiến trẻ bị hóc dị vật
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hóc dị vật ở trẻ nhỏ, mà nguyên nhân chủ yếu là do sự lơ là, thiếu kiểm soát của người lớn:
- Trẻ còn quá nhỏ, không phân biệt được đồ vật với thức ăn nên thường có thói quen cho những vật nhỏ vào miệng.
- Trẻ bị hóc do ăn các thực phẩm như xương cá, xương gà, các loại hạt cứng, quả có hạt như nhãn, vải, chôm chôm,…
- Trẻ nhỏ thường thích ăn thạch rau câu, đây là loại thực phẩm mềm, trơn, dễ bị trôi tuột vào cổ họng khi chưa kịp nhai.
- Trẻ vừa ăn vừa chơi, khóc, dẫn đến bị sặc, hóc thức ăn.
Việc phát hiện sớm tình trạng trẻ bị nghẹt đường thở do hóc dị vật là vô cùng quan trọng. Bố mẹ cần cần nghĩ tới dị vật đường thở khi trẻ đang chơi, đang ăn đột nhiên có các biểu hiện như: ho, sặc sụa, tím tái, khó thở, ngạt thở, trợn mắt, có thể cố ho, khạc để tống dị vật ra ngoài.
Những dấu hiệu nhận biết trẻ bị hóc
Một số dấu hiệu cơ bản để có thể nhanh chóng nhận ra con mình đang bị hóc – sặc bao gồm:
- Bé đột ngột ho dữ dội khi đang bú, đang ăn hoặc đang chơi đùa
- Da tái xanh
- Ú ớ, sặc sụa
- Chân tay cứng đờ
- Không thể khóc
- Nước, sữa, canh… trào ra từ mũi, miệng của bé.
- Trường hợp nặng nhất: xuất hiện những cơn ngừng thở và tử vong ngay lúc đó.
Đối với trường hợp bị hóc – sặc nhẹ hơn thì trẻ có thể trở lại bình thường nhưng theo các chuyên gia y tế thì sau đó trẻ dễ bị viêm phế quản, tái phát nhiều lần. Bệnh sẽ dai dẳng, đôi khi phải soi khí phế quản vài lần để hút mủ và bột còn sót lại.
Phương pháp sơ cứu khi bé bị hóc/sặc
Lưu ý, ngay khi nhận biết bé có những dấu hiệu hóc dị vật phải lập tức thực hiện các động tác sơ cứu. Các bạn chỉ có khoảng 5 phút để đẩy dị vật khỏi đường thở của bé. Sau khoảng thời gian này, nếu có cứu được thì cũng để lại những di chứng nặng nề về sau.
Các phương pháp sơ cứu phụ thuộc theo từng độ tuổi của trẻ để tránh làm tổn thương những cơ quan nội tạng trong quá trình sơ cứu.
Trẻ sơ sinh
- Bước 1: Vỗ lưng
- Đặt bé nằm sấp trên cánh tay, đầu chúc xuống hơi thấp hơn ngực. Cánh tay thả lỏng tựa vào cẳng chân bạn. Đỡ đầu của bé bằng lòng bàn tay bạn. Nếu bé quá nặng, đặt bé nằm xuống đùi bạn.
- Dùng gót bàn tay vỗ mạnh 5 cái vào lưng bé (vùng giữa xương bả vai của trẻ)
- Kiểm tra dị vật trong miệng và lấy ra. Nếu cách này vẫn chưa hiệu quả, chuyển sang bước 2.
- Bước 2: Ấn ngực.
- Đặt bé nằm trên đùi bạn với đầu thấp hơn thân. Đặt 3 ngón tay phải ở giữa ngực bé (xương ức, ngay dưới núm vú). Ngón giữa của bạn nên để ngay giữa ngực.
- Khi đã đặt đúng chỗ, nâng ngón tay giữa và chỉ sử dụng các ngón tay còn lại để đẩy lên 5 lần, thật chắc.
Trẻ em trên 2 tuổi
Với trẻ lớn hơn 2 tuổi, phương pháp sơ cứu sẽ khác một chút so với trẻ sơ sinh. Trường hợp con mình bị hóc, các bậc phụ huynh hãy bình tĩnh áp dụng các bước cấp cứu cho trẻ như sau:
- Nếu trẻ còn tỉnh táo, để bé đứng thẳng, sau đó, lần lượt thực hiện:
- Đứng sau lưng, ôm ngang thắt lưng bé.
- Một tay tạo thành nắm đấm ấn mạnh lên vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ.
- Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên liên tiếp.
- Nếu trẻ đã rơi vào tình trạng hôn mê, đặt trẻ nằm ngửa. Sau đó, lần lượt thực hiện:
- Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ.
- Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ.
- Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp
- Nếu trẻ đã hôn mê sâu và không thở được:
- Hà hơi thổi ngạt 2 cái.
- Nếu dị vật vẫn chưa ra, kết hợp hà hơi thổi ngạt và dùng tay ấn cho đến khi dị vật văng ra hoặc bé khóc, thở được. Da niêm hồng hào hơn.
Lưu ý:
- Tuyệt đối không dùng tay móc dị vật ra. Điều này có thể khiến cho dị vật chui sâu và làm bít tắc đường thở của trẻ nhanh chóng hơn.
- Lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra sau khi đã thực hiện sơ cấp cứu cho trẻ.