
Thiếu máu do thiếu sắt là bệnh thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ thiếu chất thấp còi. Vậy trẻ thiếu máu thì bổ sung sắt như thế nào cho hiệu quả nhất? Những loại thực phẩm chức năng bổ sung sắt nào trên thị trường? Ưu nhược điểm của chúng là gì? Việc bổ sung sắt là rất cần thiết đối với trẻ thiếu máu. Chúng tôi khuyến nghị 5 dạng bổ sung sắt cho trẻ em và cách sử dụng chúng hiệu quả. Nhưng để không điều trị khỏi bệnh thiếu máu do thiếu sắt cho con, cha mẹ phải nhớ cho con ăn uống đủ chất và dinh dưỡng hợp lý nhé!
Mục lục
Những yếu tố dẫn đến trẻ bị thiếu máu thiếu sắt
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi nếu huyết sắc tố < 110g/lít thì được gọi là thiếu máu. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thiếu máu do thiếu sắt chủ yếu do các nguyên nhân sau:
- Lượng dự trữ sắt trong cơ thể thai nhi không đủ: Trước khi bé ra đời, ở trong tử cung của mẹ, thai nhi đã có quá trình tích lũy sắt, lượng tích trữ sắt của trẻ sơ sinh bình thường, đủ tháng là từ 250 – 3.000mg, đủ cho nhu cầu tạo máu 3 – 4 tháng sau sinh. Nếu lượng sắt tích trữ không đủ do bé đẻ non, bé sinh đôi hoặc do mẹ thiếu máu trong thai kỳ, đều là nguyên nhân trẻ bị thiếu máu thiếu sắt.
- Tốc độ tăng trưởng của bé nhanh: Trẻ sơ sinh thiếu tháng thì tốc độ tăng cân càng nhanh, lượng sắt hấp thu không đủ, mà lúc này thức ăn chủ yếu của trẻ là sữa, nhưng dù là sữa mẹ hay sữa bò thì hàm lượng sắt cũng thấp, không thể thỏa mãn nhu cầu tạo máu của bé. Vì vậy nên cho trẻ bị thiếu máu thiếu sắt ăn thêm thức ăn từ thứ 6 để tăng lượng sắt dự trữ.
- Các yếu tố nguy cơ khác như các bệnh lý đường tiêu hóa, cảm cúm, hay dị ứng sữa bò… đều là các nguyên nhân có thể là nguyên nhân làm bé bị thiếu máu.
Trẻ em cần bao nhiêu sắt?
Sắt là một khoáng chất quan trọng cho sức khỏe. Cơ thể cần sắt để tạo ra hemoglobin, một loại protein trong các tế bào hồng cầu giúp đưa oxy đi khắp cơ thể. Vì vậy, nếu không đủ sắt, các cơ, mô và tế bào của trẻ sẽ không nhận được oxy cần thiết.
Tốt nhất, trẻ em nên bổ sung sắt và các vitamin khác từ một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất dinh dưỡng. Nếu bố mẹ cho trẻ ăn đủ thực phẩm giàu chất sắt, chúng có thể không cần bổ sung sắt. Nhu cầu sắt ở trẻ tùy thuộc vào độ tuổi như sau:
- Trẻ từ 7 – 12 tháng tuổi: 11 mg;
- Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 7 mg;
- Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 10 mg;
- Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 8 mg;
- Trẻ từ 14 -18 tuổi: 11 mg (nam), 15 mg (nữ).
Những cách bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu
Ở trẻ thiếu máu, đặc biệt là trẻ thiếu máu thiếu sắt, việc bổ sung sắt là vô cùng cần thiết. Nếu bố mẹ vẫn băn khoăn về cách bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu, hãy đọc tiếp những gợi ý dưới đây nhé!
Hiện nay, có rất nhiều chất bổ sung có sẵn ở dạng viên nén hoặc dạng lỏng được sản xuất dành riêng cho trẻ nhỏ. Dưới sự giám sát của bác sĩ, hãy thử các chất loại chất bổ sung sắt an toàn sau:
Bổ sung dạng giọt lỏng
Chất bổ sung dạng lỏng có thể giúp trẻ bổ sung sắt được tốt hơn. Bởi vì cơ thể có thể hấp thụ dễ dàng và trẻ cũng uống dễ hơn. Thông thường, nó sẽ được bán kèm với một ống nhỏ giọt có vạch định liều lượng. Nó giúp bố mẹ dễ dàng bóp sắt dạng lỏng vào miệng của trẻ. Hãy nhớ rằng, sắt có thể làm răng của trẻ bị ố vàng. Vì vậy, hãy nhớ đánh răng sau khi cho trẻ uống các chất bổ sung sắt dạng lỏng.
Bổ sung Siro
Siro thường sẽ có vị ngọt, trẻ sẽ thích thú hơn khi uống. Bạn có thể dùng muỗng được bán kèm với lọ siro để đo lường đúng lượng sắt cho trẻ. Tuy nhiên, siro cũng chứa một số thành phần khác mà con bạn có thể không cần. Do đó, đây có thể không phải là lựa chọn tốt nhất nếu bạn chỉ cần một loại thực phẩm bổ sung sắt.
Viên nhai
Nếu bạn cảm thấy khó khăn với việc đo lường liều lượng sắt dạng lỏng và siro, hãy thử cho trẻ dùng dạng viên nhai. Chúng có vị ngọt, dễ nhai và thường chứa nhiều vitamin trong cùng một viên. Ngoài ra, mùi hương của viên nhai cũng rất kích thích trẻ. Tuy nhiên, lưu ý rằng những loại vitamin này thường có liều lượng sắt tương đối thấp. Quan trọng cần nhớ là hãy luôn đóng nắp hộp và tránh xa tầm tay của trẻ em, tránh việc trẻ tự ý ăn.
Kẹo cao su
Trẻ em thích kẹo cao su trái cây bổ sung sắt, vì hương vị của chúng rất thơm và nhìn giống như kẹo. Mặc dù hoàn toàn an toàn khi cho trẻ, nhưng cha mẹ cũng nên hết sức thận trọng để chúng tránh xa tầm tay trẻ em.
Dạng bột
Vì là dạng bột nên bạn có thể trộn chúng với thức ăn mềm yêu thích của trẻ. Chẳng hạn như trộn với bột yến mạch, nước sốt táo hoặc sữa chua. Món ăn này sẽ vô cùng hấp dẫn với trẻ, thậm chí là những trẻ kén ăn cũng phát thèm.
Những cách phòng ngừa thiếu sắt ở trẻ
Trên đây là những cách bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu. Tuy nhiên, phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh. Vậy, làm thế nào để có thể ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ? Bố mẹ đừng lo lắng, có ngay những gợi ý của bác sĩ YouMed đây:
Phòng ngừa với trẻ sơ sinh
Khi con của bạn dưới 12 tháng tuổi, hãy nhớ:
- Khi mang thai, mẹ bầu hãy xây dựng cho mình chế độ ăn uống giàu chất sắt nhé. Hãy nhớ, thịt đỏ là nguồn cung cấp sắt tốt nhất.
- Nên thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra tình trạng thiếu máu trong thai kỳ. Nếu bác sĩ kê đơn bổ sung sắt, hãy uống theo hướng dẫn.
- Cho trẻ bú sữa mẹ hoặc chọn sữa công thức có bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh.
- Không cho con bạn uống sữa bò.
- Đừng trì hoãn việc cho trẻ ăn dặm. Hãy bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn khi trẻ được khoảng sáu tháng tuổi. Bạn có thể khởi đầu bằng ngũ cốc tăng cường thêm chất sắt dành cho trẻ sơ sinh. Khi trẻ được 7 tháng tuổi, hãy cho trẻ ăn thức ăn dạng cục mềm hoặc thức ăn nghiền.
Phòng ngừa với trẻ nhỏ
Để ngăn ngừa tình trạng thiếu sắt ở trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo, bố mẹ hãy cho trẻ:
- Ăn thịt nạc đỏ 3 – 4 lần/tuần. Các loại đậu, thịt gia cầm, cá, trứng cũng giàu sắt. Đây là những nguồn cung cấp sắt quan trọng trong bữa ăn hàng ngày của trẻ.
- Nếu gia đình bạn theo chế độ ăn thuần chay, trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng. Họ sẽ giúp đảm bảo con bạn nhận đủ sắt và các chất dinh dưỡng khác.
- Bổ sung vitamin C cho trẻ sẽ giúp cơ thể hấp thụ nhiều chất sắt hơn. Đảm bảo cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C như: cam, chanh, quýt, kiwi, cà chua, bắp cải, ớt chuông và bông cải xanh.
- Khuyến khích trẻ ăn thức ăn đặc và chú ý rằng, không nên cho trẻ uống nhiều nước giữa các bữa ăn.
Phòng ngừa với thanh thiếu niên
Để ngăn ngừa thiếu sắt ở thanh thiếu niên, bố mẹ hãy:
- Cho con bạn biết về tầm quan trọng của sắt. Ở tuổi này, trẻ đã có ý thức với những gì mình ăn vào.
- Có thể cho trẻ ăn ngũ cốc tăng cường sắt vào buổi sáng và thịt, gia cầm hoặc cá vào bữa tối.
- Thực phẩm giàu vitamin C cũng nên được khuyến khích, chẳng hạn như trái cây hoặc rau trong bữa ăn.
- Chỉ cho trẻ uống trà và cà phê với lượng vừa phải vì chúng có thể cản trở sự hấp thụ sắt.